کد مطلب:28744 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:139
مَن اُعجِبَ بِنَفسِهِ هَلَكَ، ومَن اُعجِبَ بِرَأیِهِ هَلَكَ، وإنَّ عیسَی بنَ مَریَمَ قالَ:داوَیتُ المَرضی فَشَفَیتُهُم بِإِذنِ اللَّهِ، وأبرَأتُ الأَكمَهَ وَالأَبرَصَ بِإِذنِ اللَّهِ، وَعالَجْتُ المُوتی وأحیَیتُهم بِاذِنِ اللَّه و عالَجتُ الأَحمَقَ؛ فَلَم أقدِر عَلی إصلاحِهِ! فَقیلَ:یا روحَ اللَّهِ! ومَا الأَحمَقُ ؟ قالَ:المُعجَبُ بِرَأیِهِ ونَفسِهِ، الَّذی یَرَی الفَضلَ كُلَّهُ لَهُ لا عَلَیهِ، و یوجِبُ الحَقَّ كُلَّهُ لِنَفسِهِ و لا یوجِبُ عَلَیها حَقّاً؛ فَذاكَ الأَحمَقُ الَّذی لا حیلَةَ فی مُداواتِهِ.[1]. هر كس به خود مغرور شود، نابود می گردد. هر كس به دیدگاه خود مغرور گردد، نابود می شود. عیسی بن مریم فرمود: به مداوای بیماران پرداختم و به اذن خدا مداوایشان كردم و پیسی و جزام را به اذن خدا معالجه كردم، به مداوای مرده پرداختم و به اذن خدا زنده اش ساختم، به مداوای احمق [ نیز] دست زدم؛ ولی در اصلاح او ناتوان گشتم. گفته شد: ای روح خدا! احمق كیست؟ فرمود: آن كه به خود و دیدگاهش مغرور است. آن كه همه خوبی ها را برای خود می بیند و همه حق را برای خود می داند و برای هیچ كس علیه خود حقّی را نمی پذیرد. این همان احمقی است كه برای مداوایش راهی نیست. امام خمینی - رضوان اللَّه تعالی علیه - در سفارشی به فرزندش فرموده است: فرزندم! از خودخواهی و خودبینی به در آی كه این، ارث شیطان است كه به واسطه خودبینی و خودخواهی از امر خدای تعالی به خضوع برای ولیّ و صفیّ او - جلّ و علا - سر باز زد. و بدان كه تمام گرفتاری های بنی آدم از این ارث شیطانی است كه اصلِ اصول فتنه است.[2]. اگر این بیماری در وجودِ كسی ریشه كند، دیگر هیچ عملی از اعمال او نمی تواند برای نجات و تكاملش سودمند افتد. امام صادق علیه السلام فرموده است: قالَ إبلیسُ - لعنة اللَّه علیه - لِجُنودِهِ:إذَا استَمكَنتُ مِن ابنِ آدَمَ فی ثَلاثٍ، لَم اُبالِ ما عَمِلَ؛ فَإِنَّهُ غَیرُ مَقبولٍ:إذَا استَكثَرَ عَمَلَهُ، ونَسِیَ ذَنبَهُ، ودَخَلَهُ العُجبُ.[3]. شیطان ملعون به سپاهش گفت: اگر بتوانم سه چیز را در بنی آدم ایجاد كنم، باكی ندارم كه چه كار خواهد كرد؛ چون هر كاری از او نامقبول خواهد گشت: كردارش را فزونی دهد، گناهش را فراموش كند و مغرور گردد. در واقع، بیماری عُجْب از یك سو مانع بهره مند شدن انسان از بركات شایسته اعمال نیكوست و از سوی دیگر، موجب انواع انحراف های اخلاقی وعملی. چنین است كه باید تأكید كنیم كه سایر آثار تعمّق - كه پس از این بدانها اشاره خواهیم كرد -، از همین رذیله سرچشمه می گیرند.
عُجْب درمیان بیماری های اخلاقی خطرناك ترین آنهاست. این ویژگی اگر در كسی پیشروی كند، غیرقابل علاج خواهد بود و هلاكت را درپی خواهد داشت. كلام امام صادق علیه السلام نشانگر این حقیقت است: